O sztuce "unblendingu", czyli jak zdrowo się odkleić.

Zapewne znasz ten stan, gdy emocje Cię przejmują. Mówisz coś, czego potem żałujesz, albo milkniesz, chociaż wewnątrz przeżywasz burzę... IFS proponuje jako antidotum jeden prosty, ale potężny ruch: odklejenie się od części*, która właśnie zawładnęła Twoja świadomością.

To właśnie w tym prostym, wewnętrznym geście — zauważeniu, że nie jesteś tym, czego doświadczasz — zaczyna się zmiana; z pozoru subtelna, jednak odmieniająca sposób, w jaki przeżywasz siebie i świat.

W chwili, kiedy doświadczasz silnych emocji, np. lęku, możesz mieć wrażenie, że lęk to cała prawda o Tobie. Czujesz napięcie, pojawiają się myśli o zagrożeniu i gotowość do reakcji. Większość osób działa wtedy automatycznie, pozwalając przestraszonej części siebie przejąć stery i działać w swoim imieniu aż do momentu zażegnania sytuacji. Czasem szybka, instynktowna reakcja jest niezbędna, ale bywają też sytuacje, kiedy danie się ponieść emocjom prowadzi do strat.

Unblending to alternatywa dla nawykowego reagowania. Z pozoru jest niewielkim przesunięciem uwagi, ale ma ogromną moc. Kiedy jesteśmy sklejeni (w IFS-owym żargonie: zblendowani) z którąś ze swoich części, patrzymy na świat jej oczami. Widzimy tylko to, czego ona się boi i czego pragnie. Mamy ograniczony dostęp do wewnętrznych zasobów. Stajemy się 5-cio lub 10-cioletnią wersją siebie rozpaczliwie próbującą wybrnąć z tarapatów. Gdy zaczynamy się od niej odklejać, pojawia się przestrzeń, w której może zagościć spokój, ciekawość i współczucie i cały wachlarz opcji dostępnych dorosłemu człowiekowi.

Kiedy część mówi „ja”

W codziennym życiu sklejamy się z częściami nieustannie. Do najsilniejszego sklejania dochodzi w sytuacjach, gdy pojawia się trudność, ryzyko, napięcie. Kiedy ktoś nas szturchnie, momentalnie napinamy się w kontakcie z częścią, która chce nas obronić. Kiedy podejmujemy ważną decyzję i analizujemy wszystko po sto razy, napina nas część, która próbuje nas uchronić przed błędem.

Części mają swoje racje i dobre intencje. Ale kiedy jesteśmy z nimi sklejeni, tracimy perspektywę.

Unblending to akt odzyskiwania szerszej perspektywy. Nie chodzi o pozbywanie się emocji. Wręcz przeciwnie, o spojrzenie na swoje reakcje z miejsca spokojnej obecności. Jak dorosły, który delikatnie odsuwa się, by usiąść obok płaczącego dziecka, żeby lepiej je zobaczyć i zrozumieć.

Czym unblending nie jest

Czasem unblending bywa mylony ze spiritual bypassingiem, czyli próbą uniesienia się ponad emocje i pozostania niewzruszonym. Ale w IFS odklejenie nie jest ucieczką a spotkaniem.

Duchowe odcięcie próbuje ominąć to, co trudne i niepasujące do obrazu „świadomego człowieka”: złość, żal, wstyd. Unblending jest odwrotnością tego ruchu. Nie odcinamy się od emocji, tylko patrzymy na nie z miejsca ciekawości. Zamiast unikać bólu, siadamy obok, tylko bez wpadania całkiem w jego narrację.

Jak się odkleić

Unblending to praktyka, którą można zacząć prosto, od ćwiczeń językowych.

Spróbuj zamienić:

• „Wkurza mnie to!” na: „Część mnie się wkurza.”, a w kolejnym kroku na: „Zauważam część mnie, która się wkurza.” To otwiera pole do zaciekawienia się wkurzającą się częścią i jej przeżyciem.

• „To się nie uda.” na: „Coś we mnie boi się, że to się nie uda.” Stąd niedaleko do nawiązania kontaktu z częścią, która się niepokoi: „Widzę, że boisz się, że to się nie uda.”

Kiedy zaczynasz mówić w ten sposób, Twój system nerwowy słyszy: „Jest ktoś, kto widzi, co się ze mną dzieje.” Części zaczynają się uspokajać. To pierwsze kroki do nawiązania z nimi dialogu i relacji.

Unblending nie kończy się na jednym „odklejeniu”, choc już pojedyncze doświadczenie pozwala spojrzeć na siebie i świat inaczej. Z miejsca większej mocy. Ta praktyka obecności z czasem staje się coraz łatwiejsza i bardziej naturalna, ale czasem pierwsze kroki najłatwiej postawić, mając kogoś obok.

Jeśli chcesz poćwiczyć odklejanie się, przyjrzeć się, jak działają Twoje części i jak możesz budować z nimi relacje, zapraszam do kontaktu.

* Dokładniej to nie my odklejamy się od części, tylko zapraszamy część do odklejenia się. Decyzja należy do części.